Wyobraźmy sobie taką sytuację:
Moja przyjaciółka przeżywa kryzys małżeński, widzę, że od dłuższego czasu nie śpi, często płacze, jest smutna, poirytowana częściej niż zwykle. Jestem przekonana, że jej kłopoty małżeńskie mogą sprawiać, że ma też kłopoty finansowe. Ponieważ sama mam dobre doświadczenia z psychoterapią, uważam, że mogłaby skorzystać, gdyby wybrała się do psychoterapeuty. Jestem gotowa pokryć zarówno koszty jej psychoterapii, jak i w jej imieniu umówić konsultację.
Ku mojemu zaskoczeniu, terapeuta, do którego zadzwoniłam, nalega, by to sama przyjaciółka zgłosiła się do niego w sprawie umówienia wizyty. Dlaczego?
W odróżnieniu od wielu innych usług psychoterapia jest taką, w której niezbędne jest zaangażowanie i wysiłek nie tylko terapeuty, ale i tego, kto z niej korzysta. Decyzja o zgłoszeniu się do psychoterapeuty przychodzi naturalnie, gdy wynika z przeżywanego cierpienia i wiary, że psychoterapia może być na nie lekarstwem.
Psychoterapia to intymne, osobiste, poufne i angażujące doświadczenie.
Wracając do przyjaciółki:.
Może tak być, że jej perspektywa jest inna. Nie chce mnie urazić odrzucając pomoc. Czerpie ze wsparcia i troski, ale to jeszcze nie znaczy, że ma chęć podjąć psychoterapię. Jest gotowa opowiadać o swoich trudnościach, ponieważ się znamy, ale to nie znaczy, że uważa, że problem wymaga specjalistycznej interwencji. Mam dobre doświadczenia z psychoterapią i skorzystałam z niej, ale moje zaufanie pokładane w terapii może nie wystarczyć do tego, by przyjaciółka chciała korzystać z wsparcia psychoterapeuty. Przyjaciółka może się cieszyć, że chcę jej pomóc i jestem nią przejęta. Może być jej trudno wyznaczyć granicę pomiędzy wdzięcznością a odwdzięczeniem się poprzez skorzystanie z tej propozycji.
Co zatem warto zrobić, gdy widzę, że ktoś bliski cierpi i chciałabym pomóc?
Na pewno warto pytać – jak mogę Ci pomóc, wskazywać na swoje (jeśli takie są), lub znanych nam osób dobre doświadczenia z psychoterapią i odsyłać do listy certyfikowanych psychoterapeutów (Polskiego Towarzystwo Psychologiczne, Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii), dostarczać dane kontaktowe do poradni, ośrodków, lub konkretnych osób, najlepiej tak, by osoba potrzebująca miała wybór pomiędzy różnymi profesjonalistami.
Terapeuta nie może przyjąć pieniędzy od nikogo innego, ponieważ w ten sposób potwierdziłby, że przyjmuje tę osobę, czyli łamał zasadę poufności.